29 september 2020

Bijdrage Chris Stoffer tijdens de Financiële Beschouwingen

Lees hier de bijdrage van Kamerlid Chris Stoffer tijdens de Financiële Beschouwingen.

‘Onzekerheid’. Een woord dat de laatste tijd in veel huiskamers gevallen is. Bestaat mijn baan volgend jaar nog? Krijg ik wel genoeg opdrachten binnen voor ons familiebedrijf? Ook hier in de Kamer zijn veel zaken onzeker. Doen we genoeg om de economie te steunen? Hoe hoog loopt de staatsschuld op?

Voorzitter, onzekerheid is van alle tijden. Kijk maar naar Job, de rijke boer uit de Bijbel. Hij had zijn zaakjes goed op orde. Maar, de minister kent het verhaal vast wel, na een tijd verliest Job alles. Geen onderneming meer, geen kapitaal, geen gezin meer. Onzeker over de toekomst.

Op deze drie punten wil ik wat dieper ingaan: het gezin, de ondernemers en de schatkist. Het Groeifonds pak ik daar ook bij.

Gezin
Mooi dat er wat geld bijkomt voor het kindgebonden budget, maar het is wel wat zuinigjes. De draagkracht van gezinnen met kinderen staat onder druk. Wordt het niet eens tijd voor een meer gezinsvriendelijk belastingstelsel, vraag ik de minister?

Voorzitter, de belastingkloof tussen een- en tweeverdieners is de afgelopen jaren fors toegenomen. Ondanks de beloften in het regeerakkoord. Ondanks alarmerende berichten, bijvoorbeeld vanuit het Centraal Planbureau. Waarom is er niets aan die kloof gedaan? Is het daadwerkelijk verkleinen van de kloof ooit overwogen in deze kabinetsperiode? Ik vind dit toch wel beschamend. Graag een reactie. Mooi dat er nu een commissie gaat kijken naar ‘draagkracht in het belastingstelsel’. Wordt daarin concreet ook de draagkracht van het gezin meegenomen?

Ondernemers
Voorzitter, dan de ondernemers, en met name het MKB. Het kabinet wil zich ‘uit de crisis investeren’. Is de minister het met mij eens dat daarbij vooral het MKB van groot belang is? Hoe zorgt de minister ervoor dat het MKB ondanks de crisis door kan groeien? 

Bij het Belastingplan hoop ik terug te komen op de opslag op de energiebelasting, maar ik heb daarover vast de volgende vragen. Ziet de minister ook niet in dat de ODE-heffing veel te hoog is opgelopen? Klopt het dat er nu een soort compensatie is getroffen, ter waarde van 25 miljoen voor twee jaar? Dat doet absoluut geen recht aan de lastenverzwaring voor het MKB en past niet in de energiestrategie om de stap van gas naar elektrisch te maken.

Overheid
Als derde, de overheidsfinanciën. Voorzitter, vorig jaar werd ik door de Volkskrant ‘het laatste Zeeuwse Meisje in de Tweede Kamer’ genoemd. De SGP werd toen getypeerd als de enige partij die nog echt opkwam voor financiële degelijkheid. Diezelfde krant schreef twee weken geleden dat de SGP als enige partij nog wakker ligt van de overheidsfinanciën. Ik heb het maar opgevat als complimenten.. Maar pijnlijk is het wel.

En natuurlijk is het logisch dat de staatsschuld is opgelopen. De SGP heeft de noodzakelijke steunpakketten gesteund. Maar we moeten ook eerlijk zijn: die staatsschuld moet een keer afbetaald worden. Ik heb de indruk dat daar erg makkelijk over gedaan wordt. De minister-president zei hier bij de Algemene Beschouwingen het volgende over:

  • We hadden een forse buffer opgebouwd;
  • De rente is laag;
  • En we groeien ons uit de crisis.

Een lage rente kan toch geen reden zijn om de schuld niet af te bouwen, vraag ik de minister van Financiën? En waarom is de minister zo zeker van een forse economische groei?

Het verraderlijke coronavirus steekt de kop weer op. Zijn de overheidsfinanciën daarop voorbereid? Ik ben het eigenlijk wel eens met de Raad van State die pleit voor een stresstest van de begroting. Wat vindt de minister daarvan? De Raad wijst bijvoorbeeld ook op het opgelopen houdbaarheidstekort. Wat is de reactie van de minister daarop?

Vorig jaar is het trendmatig begrotingsbeleid, de Zalmnorm, losgelaten. Nu biedt het kabinet nauwelijks perspectief op het verlagen van de staatsschuld op termijn. Mijn stelling, in navolging van onze bijdrage bij de algemene beschouwingen is: geef nu al een duidelijk perspectief op het omlaag brengen van de staatsschuld! Graag een reactie. Degelijke en solide overheidsfinanciën zijn van groot belang!

Ook in de Europese Unie horen we inmiddels geluiden om alle touwen van de begrotingsregels maar los te gooien. De voorzitter van de Europese Commissie wil voorlopig geen begrotingsdiscipline. En Frankrijk heeft al gezegd ‘niet terug te willen naar de Europese begrotingsregels’. Is het minister het met mij eens dat na de coronacrisis ook in de EU de Europese begrotingsregels gewoon weer gaan gelden? En gaat hij zich daar ook actief voor inzetten? Dat is nog los van het Herstelfonds wat opgetuigd is. Ik vind bijzonder onrechtvaardig dat we hier de lasten zien oplopen, denk aan de eenverdieners en ondernemers, terwijl men in Italië de belastingen flink gaat verlagen, met steungeld vanuit Nederland!

Voorzitter, ook de lokale overheden hebben al jaren grote moeite om hun begroting op orde te krijgen. Ze overwegen zelfs om bibliotheken, zwembaden of dorpshuizen te sluiten. Wat gaat de minister aan dit nijpende probleem doen?

Groeifonds
Ten slotte het Groeifonds. Dat is voor ons echt een dilemma. Enerzijds zien wij de noodzaak van investeringen. En het fonds moet inderdaad niet te dicht op de politiek staan: geen politieke grabbelton! Maar hoe borgen we dat het groeifonds écht het toekomstig verdienvermogen garandeert? Waarom kunnen we niet gewoon via de begroting investeren? Ik attendeer de minister er graag op dat we bijvoorbeeld ook al een Infrastructuurfonds en een Toekomstfonds hebben.

Ook krijg ik de indruk dat het budgetrecht van de Kamer in het gedrang komt. De Kamer geeft een goed gevulde portemonnee aan de commissie, en moet dan maar hopen dat het geld goed besteed wordt. Waarom is aan de politiek geen definitief oordeel gegeven of projecten kunnen doorgaan? En hoe waarborgen we de onafhankelijkheid van de commissie? Maakt de commissie niet gewoon politieke keuzes?

De Algemene Rekenkamer en de Raad van State zijn bijzonder kritisch op het fonds. Zo plaatst de ARK grote vraagtekens bij het gebruik van een niet-departementale begroting.
Snelheid is eigenlijk de belangrijkste reden geweest om daar wél gebruik van te maken. Waarom neemt het kabinet niet meer tijd om het fonds goed vorm te geven, zodat het budgetrecht van de Kamer níet geschonden wordt? Waarom is niet gewoon gekozen voor een begrotingsfonds?

Ik hoop duidelijke en vertrouwenwekkende antwoorden op mijn kritische insteek.
Die moeten er écht komen, willen wij het kabinet hierin steunen.

Voorzitter, ik begon mijn bijdrage met ‘onzekerheid’ en over Job. Ik sluit ook af met Job. Job kreeg ondanks alle tegenslagen weer vertrouwen in God, ondanks de onzekerheid hield hij hoop. Ik hoop dat veel gezinnen, veel ondernemers en ook de regering dit Jobsvertrouwen mogen krijgen.