11 oktober 2023

Bisschop over gewasbescherming

Op dinsdag 10 november debatteerde de commissie Natuur en Milieu met minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) over gewasbeschermingsmiddelen. Namens de SGP sprak Roelof Bisschop, zijn bijdrage is hieronder te lezen.

Glyfosaat
Glyfosaat maakt de tongen los. Allerlei onderzoeksresultaten vliegen over tafel. Dat is goed. Het houdt de toelatingsautoriteiten hopelijk scherp. Het is wel zaak geen appels met peren te vergelijken. Wat zegt onderzoek uit Amerika als hier veel minder glyfosaat gebruikt wordt? Wat zegt onderzoek in wijnbouwgebieden als we hier andere teelten hebben?
Wat zegt onderzoek van een paar jaar geleden als inmiddels gebruik van glyfosaat buiten de landbouw is verboden? Het overgrote deel van het glyfosaat in oppervlaktewater kwam hier vandaan. Een ziekte als Parkinson is ernstig. Wel worden te gemakkelijk de vele factoren die een rol spelen, zoals de vergrijzing, genegeerd en wordt glyfosaat als boosdoener aangewezen.

Ik ga ervanuit dat EFSA en CTGB aanwijzingen voor bijvoorbeeld onderschatting van verspreiding van glyfosaat via de lucht serieus nemen. Verder wil ik erop wijzen dat alternatieven voor glyfosaat ook milieubelastende effecten kunnen hebben. En dat boeren zich af zullen keren van niet-kerende grondbewerking als ze geen glyfosaat mogen gebruiken.

De SGP wil daarom graag aandringen op twee zaken:

  1. Volg alsnog het oordeel van de toelatingsautoriteiten , waarvan de Kamer eerder zelf ook heeft gezegd dat ze dit belangrijk vindt . Anders is het einde zoek.
  2. Focus niet op het al dan niet verbieden van een middel als glyfosaat, maar maak samen met de sector werk van het terugdringen van gebruik en emissies. Dat biedt in onze ogen het meeste perspectief voor voedselproductie, gezondheid en milieu.

Ecorobotix
Om hierop voort te borduren: precisielandbouw biedt grote kansen voor reductie van middelengebruik en emissies. Ik noem bijvoorbeeld de Ecorobotix. Een juridisch knelpunt is dat de plaatselijke dosering hoger is dan het voorschrift , terwijl op akkerniveau de dosering juist veel lager is. Komen hier vrijstellingen voor? De milieuwinst is immers glashelder.

Groene middelen
Het is al vaker gezegd: de toelating van alternatieve groene middelen schiet niet op. Het CTGB loopt voorop met haar ‘green team’. Heel goed. Veel capaciteit en tijd gaat echter ook naar herbeoordeling van bestaande middelen. Wil de minister ervoor zorgen dat de beoordeling van groene middelen naar voren getrokken wordt? Wil hij er op Europees niveau op aandringen dat andere lidstaten ook met green teams gaan werken, zodat niet alle producenten op ons Ctgb afstappen?

Budget voor geïntegreerde gewasbescherming
Er is komend jaar 10 miljoen euro beschikbaar voor gezondheidsonderzoek, ontwikkeling van groene middelen en geïntegreerde gewasbescherming. Dat is beperkt, terwijl juist inzet op praktijkonderzoek en uitrol van innovatieve technieken en methoden nodig is. Is voor goede uitvoering van Uitvoeringsprogramma gewasbescherming niet meer nodig?

EU-richtlijn duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen
De SGP heeft ook enkele vragen over de richtlijn duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De impactanalyses laten zien dat we alert moeten zijn op de gevolgen van een nieuwe stapeling middelvoorschriften.
We willen voorkomen dat de voedselproductie omlaag gaat en de voedselprijzen omhoog.

Wordt gestuurd op de milieu-impact van middelen in plaats van op het aantal kilogrammen? Wordt ruimte geboden voor het vakmanschap van boeren? Als je precisiebespuiting toepast, waarom zou je dan een brede spuitvrije zone opgelegd krijgen? Krijgt zaadcoating een aparte behandeling in de richtlijn? Het kan volvelds-bespuitingen juist voorkomen.

Biostimulanten
Gebruik van biostimulanten kan helpen om planten weerbaarder te maken, zodat minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn. Een vorm van erkenning is nodig om het vertrouwen in deze middelen niet te verliezen. Erkenning en CE-markering via Europese Meststoffenverordening gaat jaren duren. De minister reageert heel afhoudend op de suggestie om net als Vlaanderen te kiezen voor een beperkt nationaal toelatingskader. Waar zit het op vast? Graag overleg met betrokken partijen om te kijken of we verder kunnen komen.