Boer moet dierenwelzijn wel terugverdienen

De SGP maakt zich sterk voor een investeringsregeling voor jonge boeren. Ook wil de partij meer en uitgebreider veldonderzoek vanwege het onderzoek van Lantinga over emissiefactoren. Ook moet de begrenzing van de EHS voor het einde van het jaar planologisch duidelijk zijn.

Begroting EZ – onderdeel Landbouw en natuur
23 januari 2013
SGP - Elbert Dijkgraaf

Pas kreeg ik een brief van een jonge tuinder, die graag het bedrijf wil overnemen. Maar hij twijfelt of dat kan. Hoge energiekosten, hoge grondstofkosten, de verhoging van de BTW, de als maar toenemende regels voor het milieu, Europese regelgeving en de enorme druk van bureaucratie maken het haast onmogelijk. Als nu de prijzen voldoende zouden stijgen, zou het een ander verhaal zijn. Maar de kosten stijgen harder dan de prijzen. Voorzitter, die zorg delen wij. Het is de inzet van de SGP om het perspectief voor boeren en tuinders te verbeteren.

De jonge boeren regeling is één van de instrumenten om jonge boeren een steun in de rug te bieden. Is het de inzet van de staatssecretaris om het budget voor de Investeringsregeling jonge boeren de komende jaren te verhogen? Wil zij zich in de onderhandelingen over het nieuwe GLB en de uitwerking ervan zich sterk maken voor voldoende investeringssteun voor jonge boeren?

Ecologische Hoofdstructuur

Waar wil het kabinet heen met de Ecologische Hoofdstructuur? De SGP vindt voldoende geld voor goed beheer en Programmatische Aanpak Stikstof belangrijker dan investeren in extra hectares. We moeten niet opnieuw een grote broek aantrekken. Deelt de staatssecretaris dat? Mijn belangrijkste punt is nu dat er snel duidelijkheid moet komen over mogelijke extra hectares en de begrenzing. Wil de staatssecretaris met de provincies afspreken dat voor het eind van dit jaar de begrenzing van de EHS planologisch vastgelegd wordt? 

Verschillende provincies spelen verder met de gedachte om de beheerkostenvergoeding te verlagen van 84 naar 75% van de gemaakte kosten. Kan de staatssecretaris garanderen dat deze plannen met het extra geld van de baan zijn?

Natura 2000/PAS

Voorzitter! Graag wil ik nu ingaan op de onderbouwing van de Problematische Aanpak Stikstof[1], de PAS, en het mestbeleid. Recente onderzoekresultaten stellen de meetmethode en modellen voor het bepalen van ammoniak emissiefactoren en stikstofdepositie ter discussie. Dat mogen we niet naast ons neerleggen. Metingen gaan boven schattingen. Als het zo zou zijn dat emissiefactoren en stikstofdepositie inderdaad veel lager zijn dan gedacht, dan heeft dat verstrekkende consequenties voor ammoniakreducerende maatregelen en de PAS. De SGP vraagt de staatssecretaris met klem om wetenschappers direct werk te laten maken van uitgebreid veldonderzoek op grote schaal, waarbij meetmethoden vergeleken worden, emissiefactoren opnieuw vastgesteld worden en aannames over stikstofdepositie in de praktijk getoetst worden. We moeten eind van dit jaar weten waar we aan toe zijn.

Mededinging

Verbetering van de positie van agrarische ondernemers en visserijbedrijven in de keten blijft voor de SGP een aangelegen punt. Ruim een jaar geleden hebben we hierover een stevige motie ingediend. Bij de uitwerking van die motie vind ik dat de regering zich te terughoudend opstelt. Een tweetal punten.

In de eerste plaats wil de SGP dat de regering beleidsregels opstelt voor de NMa met daarin aanwijzingen voor het bieden van ruimte voor afspraken over publieke belangen als dierenwelzijn en milieu. Dat is nodig en wenselijk. Recent schreef de staatssecretaris dat het nu niet de taak van de NMa  is om de diverse publieke belangen af te wegen. Zij schreef ook dat de NMa dat wel zal doen als het publieke belang waarop ondernemingen zich beroepen een zorgvuldig onderbouwde formele politieke grondslag heeft. Dat kan dan toch direct geregeld worden via beleidsregels? Als ik kijk naar bijvoorbeeld de gesprekken die nu lopen over vergaande afspraken in de vleeskuikenketen over verduurzaming, lijkt het mij verstandig om niet achter de feiten aan te lopen en beleidsregels op te stellen.

In de tweede plaats noem ik de uitwisseling van markt- en prijsinformatie. In de motie Van der Staaij hebben wij gevraagd om meer ruimte hiervoor. Dat is een gevoelig punt, maar daarom juist ook relevant. In het LEI-rapport over mededinging en transparantie wordt aangegeven dat er onduidelijkheid is over wat wel en niet kan en dat een wettelijk kader uitkomst zou kunnen bieden. Wil de staatssecretaris in overleg gaan met sectororganisaties en NMa om te kijken naar de mogelijkheden en gewenste ruimte voor uitwisseling van markt- en prijsinformatie?

Tot zover enkele mogelijkheden om iets, met nadruk op ‘iets’, te kunnen doen aan de positie van boeren, tuinders en vissers in de keten, ook met het oog op de gewenste verduurzamingsslag. Ik hoop op steun van mijn collega’s om op deze punten eindelijk eens door te kunnen pakken.

Productschappen

De SGP vindt het onverstandig dat dit kabinet de productschappen definitief af wil schaffen.  Zij spelen in de primaire sector een belangrijke rol. Ik noem de verantwoordelijkheid voor exportzaken en de collectieve financiering van het Diergezondheidsfonds en praktijkonderzoek. Het is veelzeggend dat minister Kamp recent schreef dat er jaarlijks ruim 40 miljoen euro minder geïnvesteerd zal worden in onderzoek en innovatie door afschaffing van de productschappen. De SGP is voor afslanking, maar vindt afschaffing dom. Is de regering bereid op haar schreden terug te keren als alternatieve organisatie erg lastig blijkt te zijn? Indien niet, wil zij dan in overleg treden met de verschillende sectoren over een zorgvuldige en niet overhaaste afbouw, waarbij niet alsnog de rekening bij de sectoren gelegd wordt?  

Sanctiebeleid

De SGP krijgt regelmatig verhalen van agrarische ondernemers en vissers over enorme sancties bij kleine ‘onbewuste en administratieve’ overtredingen. Ik noem het voorbeeld van een ondernemer met jongvee op grasland in de uiterwaarden. Jarenlang geeft hij, met instemming van Dienst Regelingen, een bepaald aantal hectares op  voor zijn toeslagrechten. Nu denkt Dienst Regelingen er anders over en wordt een flinke terugvordering gevraagd. Zo ga je toch niet met ondernemers om? Wil de staatssecretaris in overleg met de sector eens naar de verhouding tussen overtreding en sanctie kijken?

Regeldruk

Dan de regeldruk. In de agrarische sector is die ten opzichte van andere sectoren van de Nederlandse economie behoorlijk groot. Onder leiding van Bram Bierens hebben LTO en het ministerie overleg gevoerd over de aanpak van 38 knelpunten. Twee vragen. Wil de staatssecretaris onverkort doorgaan met de aanpak van deze knelpunten? Staat zij open voor het aanpakken van eventuele nieuwe knelpunten? 

Ontpoldering

Tot slot. Voorts zijn wij van mening dat er een einde moet komen aan het ontpolderingsgeweld in onder meer Zeeland.