Flach over armoede- en schuldenbeleid

In commissieverband debatteerde de Tweede Kamer op donderdag 22 mei met staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) en staatssecretaris Strucyken (Rechtsbescherming) over armoede- en schuldenbeleid. De bijdrage van SGP-er Flach is hieronder te lezen.

“Als ik dit toen geweten had, was ik nooit verhuisd”, zei een moeder in de bijstand.
In Rotterdam kreeg ze allerlei tegemoetkomingen, maar met haar verhuizing naar een nieuwe woonplaats verdwenen ze als sneeuw voor de zon. De vergoeding voor het vervoer van haar zieke kind moest ze voortaan ook zelf betalen. Zelfs de voedselbank ontbrak.

Doolhof
Mensen met geldzorgen belanden vaak in een bureaucratisch doolhof van loketten en inkomensregelingen. Áls ze er al voor kiezen om een aanvraag te doen. Want sommige mensen beginnen er om die reden niet eens aan. Het Instituut voor Publieke Economie bepleit versterking van de landelijke basis en ruimte voor lokaal maatwerk. Per postcode kan het nu honderden euro’s schelen hoeveel hulp een gezin in de bijstand krijgt.

• Hoe reageert de staatssecretaris op dit rapport?
• En hoe gaat hij een einde maken aan het woud van regelingen?

Incasso
We willen toe naar een maatschappelijk verantwoorde manier van incasseren. Het kabinet zet goede stappen om het ontstaan van problematische schulden te voorkomen. Complimenten daarvoor. Hoe houdt het kabinet de balans tussen de belangen van schuldenaar én schuldeiser?

Steeds meer schulden worden kwijtgescholden, zonder aflossing of andere tegenprestatie. En in sommige gevallen is dat ook verstandig, aangezien het aflossen van sommige probleemschulden gewoonweg ondoenlijk is en alleen maar leidt tot meer problemen. Tegelijk is het kwijtschelden van schulden niet vrijblijvend en gratis. Het mag niet zo zijn dat het beeld is: schulden maken is oké, omdat ik toch onvoldoende inkomen heb. Om nieuwe schulden te voorkomen zou een vorm van begeleiding verplicht moeten worden. Deelt het kabinet die mening, en wordt daarop ingezet?

Schuldendashboard
De SGP wil dat er een landelijk schuldendashboard komt, zodat beschikbare data van alle partners in de strijd tegen schulden worden samengebracht. Mensen met dreigende en beginnende geldzorgen komen dan veel eerder in beeld. Er zou een pilot worden gedraaid. Wat zijn de resultaten daarvan, en hoe gaat de staatssecretaris nu zorgen voor landelijke opschaling?

Vrijwillige schuldhulp
Vrijwilligers zitten in de haarvaten van de samenleving. Laten we hun kracht benutten. De landelijke infrastructuur van schuldhulpvrijwilligers moeten we daarom koesteren en, waar mogelijk, uitbouwen. De SGP stelt voor dat er een minimumbudget voor vrijwillige schuldhulp wordt vastgelegd, zodat structureel een percentage van de schuldenaanpak wordt uitgegeven aan informele schuldhulpverlening via vrijwilligersorganisaties. Wil de staatssecretaris hier toezeggen te verkennen hoe in de toekomst structureel een minimumbudget van bijvoorbeeld 10% van de integrale aanpak problematische schulden hiervoor kan worden vrijgemaakt?

Gezinnen in armoede
Een goed en stabiel gezin is het halve werk. Dat geldt voor heel veel zaken, maar zeker ook voor het voorkomen van armoede. De SGP wil dat het aantal kinderen dat in armoede opgroeit, halveert. Daarom is het van belang dat gezinnen royaal worden ondersteund, maar vergeleken met andere EU-landen is Nederland erg zuinig. Zeker gezinnen met meer dan drie kinderen hebben het moeilijk, blijkt uit cijfers. Helaas hebben we op dit moment onvoldoende zicht op de gevolgen van beleid voor gezinnen. Er wordt vaak gekeken naar koopkrachtplaatjes, maar die zeggen niks over de absolute inkomenssituatie. Zo kunnen de uitgaven bij grotere gezinnen bijvoorbeeld veel zwaarder wegen. Wil het kabinet op structurele basis de absolute inkomenspositie en uitgaven van grotere gezinnen in kaart brengen, bijvoorbeeld via armoedemonitoring of bestaanszekerheidsstudies?

Goed dat de staatssecretaris naar aanleiding van mijn motie in gesprek is gegaan met gemeenten over de situatie van eenverdienersgezinnen. Ik zou vandaag aandacht willen vragen voor een specifieke groep gezinnen met een hoog armoederisico: de eenoudergezinnen. Het gaat vaak om moeders, die vanwege scheiding of overlijden er alleen zijn voor komen te staan, waardoor ze vaak afhankelijk zijn geworden van een uitkering.

De SGP vindt dat we er allereerst voor moeten zorgen dat het fiscale onrecht dat deze gezinnen treft moet worden verholpen, zodat ze niet relatief meer belasting hoeven te betalen dan andere ouders.

• Krijgen we nu snel duidelijkheid over of het sociaal minimum voor deze groep nog wel toereikend is?
• En hoe gaan we deze groep gericht ondersteunen?

Tot slot
Ik maak me zorgen over de bezuinigingen op het budget dat bestemd was voor groepen in de knel. Wat gaat dit concreet in de praktijk betekenen, en komen deze groepen hiermee niet juist in de knel in plaats van uit de knel?