Kabinet laat mogelijkheden voor legalisering PAS-knelgevallen liggen

Op woensdag 17 april debatteerde de Tweede Kamer in commissieverband over stikstof, NPLG en natuur. Namens de SGP sprak onze landbouwwoordvoerder André Flach. Zijn bijdrage aan het debat is hieronder te lezen.

De Rijksuniversiteit Groningen presenteert vandaag een onderzoek naar de botsing van wereldbeelden in het stikstofconflict. Onderzoeker Van Hummel gaf Twentse boeren als voorbeeld. Ze voelen zich verbonden met de gemeenschap én met het landschap. Ze dachten samen te werken met de natuur. Tot er Natura 2000-gebieden werden aangewezen, met een technocratische opstelling van de overheid, haaks op het Twentse noaberschap.

• Herkennen de bewindslieden deze analyse?
• Hoe gaan zij terug naar het noaberschap tussen boer en natuur?

De SGP is ervan overtuigd dat we alleen zó de opgaven die er zijn tot een goed einde kunnen brengen. Voor bloeiende natuur. Met perspectief voor boerenbedrijven.

Agrarisch natuurbeheer
Boeren moeten langjarige contracten kunnen afsluiten voor agrarisch natuurbeheer. Hoe gaat de landbouwminister voorkomen dat we dit onnodig voor ons uit blijven schuiven?

Monitoring
Natuurmonitoring is een achilleshiel. Een recente Wageningse evaluatie wees opnieuw op het gebrek aan inzicht in bijvoorbeeld het effect van natuurmaatregelen. De minister verwijst in reactie op mijn monitoringsmotie kort naar het Verbeterprogramma VHR-monitoring. Ik ontvang graag een brief met meer inzicht: hoe wordt gezorgd voor monitoring van het effect van herstelmaatregelen, voor nulmetingen, voor bodemmetingen?

Een korte blik van Agrifacts in de Nationale Database Flora en Fauna leerde dat in een behoorlijk deel van de Gelderse stikstofgevoelige leefgebieden de betreffende soorten niet waren gesignaleerd. Maar dan hoeven ze toch ook niet aangewezen te worden?

NPLG
Waar wil het kabinet naar toe met het NPLG? Het Planbureau is glashelder: de ambities zijn onhaalbaar. Het kabinet wil bijvoorbeeld 16.000 hectare natuur en 180.000 hectare agrarische natuur extra, zonder budget ervoor. Dan moet je dit toch niet zo opschrijven? Veel hooi op de vork willen nemen, is stoer. Maar als je het hooi niet opgetild krijgt, oogst je alleen maar frustratie.

Er zitten grote verschillen tussen provincies in toegekend budget voor maatregelenpakketten. Hoe verhoudt zich dat tot hun opgaven? Utrecht heeft negen stikstofgevoelige gebieden, maar krijgt een keer zoveel als Overijssel, dat wel twintig stikstofgevoelige gebieden heeft. Hoe wordt de door PBL geadviseerde prioriteitstelling opgepakt?

PAS-knelgevallen
Het kabinet biedt PAS-knelgevallen nog steeds weinig meer dan knagende onzekerheid. Met een ecologische beoordeling kan een deel van de PAS-knelgevallen gelegaliseerd worden. Hoe wordt het maximale gedaan om dit voor hen op te pakken? PAS-knelgevallen kunnen gelegaliseerd worden als ze hun uitstoot beperken tot de referentie. Geef hen als eerste ruimte voor innovatieve technieken in combinatie met real time monitoring. Berenschot deed enkele suggesties om te voldoen aan het additionaliteitsvereiste en via saldering PAS-melders te legaliseren. Raad van State bood recent ruimte om bij duidelijke depositiedaling te salderen. Hoe gaat de natuurminister deze ruimte benutten? In de mestaanpak komen maatregelen, wat die dan precies ook zijn. Wordt uitstootreductie als nevendoel meegenomen? Een haakje om die stikstofruimte in te zetten voor legalisering .

Emissiereductie
De SGP wil sturen op emissiereductie en een goede staat van de natuur, maar niet op kritische depositiewaarden en niet door een simpele norm in de wet. Zo simpel is het gewoon niet. Haal de huidige omgevingswaarde uit de wet en kies voor een emissiedoel in een beleidsnota. 

De opkoopambities staan in schril contrast met het uitblijven van de investeringsregeling voor emissiereducerende stalsystemen. Emissiereductie ten behoeve van de natuur hoeft niet te wachten op sluitende juridische borging op bedrijfsniveau. Waarom beginnen de bewindslieden hier niet gewoon mee? Ook al levert een innovatie de helft minder uitstootreductie op dan gedacht, dan nog is het goedkoper en sneller dan opkoop.

Met zes piekbelasters in de industrie zijn afspraken gemaakt voor uitstootreductie. Hoe komen de dertien anderen in beweging? Hoeveel depositiereductie kunnen deze afspraken opleveren? Wordt dit gebruikt om PAS-knelgevallen te legaliseren?

Kustzone
Kustprovincies zitten met hun handen in het haar. Gemeten ammoniakconcentraties liggen hoger dan gemodelleerde concentraties, maar het RIVM heeft nog geen sluitende verklaring. Tegelijkertijd bleek bij droge depositiemetingen in duingebied Solleveld dat de daadwerkelijke depositie aanmerkelijk lager lag dan de gemodelleerde vanwege overschatting van het bladoppervlak van de duinvegetatie. Minder stikstofneerslag dan verwacht, betekent meer in de lucht dan verwacht. Wordt de gemodelleerde depositie hiervoor gecorrigeerd, zolang een betere verklaring ontbreekt? Nu wordt het de kustzone echt onnodig moeilijk gemaakt. 

Wolf
De SGP wil stringenter beheer van de wolvenpopulatie. De staat van instandhouding moet beoordeeld worden in het licht van het natuurlijke verspreidingsgebied. Die gaat ver over onze landsgrens heen. Welke afspraken gaat de natuurminister met onder meer Duitsland maken voor het juiste perspectief? De verschillende Europese wolvenpopulaties staan met elkaar in contact. Zo lopen hier ook wolven uit het alpengebied.

• Waarom worden de Europese wolvenpopulaties niet als een geheel beoordeeld? 
• Gaat Nederland de EU-inzet voor versoepeling van de beschermingsstatus in het Verdrag van Bern steunen?