8 maart 2024

Pak sit-ins op stations aan!

De commissie Infrastructuur en Waterstaat debatteerde op 7 maart in commissieverband over het spoor. Chris Stoffer leverde namens de SGP een bijdrage. Zijn inbreng aan het debat is hieronder te lezen.

Treinreizen
Het gaat niet goed op en onder het spoor. Afgesproken prestaties worden niet gehaald, terwijl tarieven dreigen te exploderen. Ik begrijp de kostenstijgingen, personeelstekorten en achterblijvende reizigerskilometers. Het helpt echter niet om mensen in de trein te krijgen. De NS vraagt om verlenging van de Rijksbijdrage. Dat snap ik. Tegelijkertijd mis ik perspectief en grip. Wat zijn de onderliggende knelpunten en hoe worden die opgepakt? Wat vindt de staatssecretaris van een programma om meer perspectief en grip te krijgen?

Arriva heeft aangegeven voor de NS verlieslatende lijnen over te willen nemen in Noord-Nederland. De staatssecretaris schuift dat voor zich uit . Waarom deze aarzelingen?

Stations
Hoe meer stations, hoe meer mensen in de trein. Regio’s willen de schouders zetten onder stations bij onder meer Gouda-Zuidplas op de lijn Gouda-Rotterdam, bij Staphorst en bij Barneveld en Stroe op de lijn Amersfoort-Apeldoorn. Er liggen ook enkele aangenomen moties. Wat is de voortgang?
Hoe gaat de staatssecretaris hier op doorpakken?

Combineren personen- en goederenvervoer
Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het combineren van licht goederenvervoer en personenvervoer. De potentie is aangetoond. De onderzoekers adviseren een proefproject en een programmatische aanpak. De staatssecretaris wil het aan de markt overlaten. Ik roep haar op om het wat meer proactief op te pakken. Wat zou het een mooie win-win zijn als treinen in de daluren niet alleen personen, maar ook pakketjes meenemen!

Bodemgesteldheid
Onderzoek van ProRail in onder meer Noordoost Nederland laat zien dat de bodem onder veel baanvakken minder aan kan dan gedacht. Er wordt in geïnvesteerd, maar dat zou ‘ruimschoots onvoldoende’ zijn. Wat gaat dit betekenen, qua instandhoudings- en investeringsopgave en qua dienstregeling? Hoe gaat de staatssecretaris de Kamer hierin meenemen?

MIRT-spelregels
Er is veel discussie over infraprojecten. Ze staan onder financiële en procedurele hoogspanning. Ik noem bijvoorbeeld het budget-gat voor de Lelylijn. In dit kader hoor ik graag waar de toegezegde herijking van de MIRT-spelregels blijft.

Veiligheid in de trein
Conducteurs moeten veilig hun werk kunnen doen. Ze verdienen respect, al helemaal geen scheldwoorden, laat staan klappen. Hier moet hard tegen opgetreden worden. Wanneer komt de toegezegde toegang tot het rijbewijsregister voor identiteitscontroles? Wanneer krijgen OV-boa’s de bevoegdheid om agressievelingen in de handboeien te slaan tot de politie arriveert?

Aanpak sit-ins stations
Sinds 7 oktober staat de veiligheid van Joden in Nederland onder verhoogde druk, zo ook op stations. Vorige week was ik zelf getuige van een sit-in waarbij openlijk antisemitische leuzen en intifada-oproepen gescandeerd werden. De SGP vindt het onnavolgbaar dat dit wekelijks terugkeert op onze stations. Reizigers voelen zich hierdoor onveilig. Handhaving van het huisreglement - dat blijkbaar wel fungeert bij christelijke jongeren die folders uitdelen – staat hier onder grote druk. De omgekeerde wereld. Is de staatssecretaris bereid om met de ministers van J&V en Binnenlandse Zaken tot landelijk beleid te komen zodat hier eenduidig en adequaat op gehandhaafd kan worden? NS en ProRail roepen hier ook toe op .

Veiligheid en hinder
Veiligheidsregio’s en omwonenden maken zich steeds meer zorgen over het toenemende vervoer van gevaarlijke stoffen door woongebieden. Risicoplafonds worden structureel overschreden. Ik denk aan Wierden en andere plaatsen tussen Deventer en Hengelo, met huizen dicht langs het spoor. Er is behoefte aan meer nationale regie en een robuust basisnet.
Regio’s hebben immers ook te maken met woningbouwopgaven langs het spoor. Hoe gaat de staatssecretaris hierop doorpakken?

Ook trilling- en geluidhinder gaat omwonenden niet in de koude kleren zitten.
Er zijn nu veel cijfers over trillinghinder, maar hoe moeten wij en omwonenden die waarderen? Is de beleidsregel trillinghinder spoor voldoende? De SGP is benieuwd wat de stand van zaken is met betrekking tot de bronaanpak spoortrillingen. Er is onderzoek gedaan naar innovaties. Er zijn praktijkproeven gedaan. Wat wordt gedaan met de uitkomst? De staatssecretaris heeft eerder aangegeven dat als proeven succesvol en kosten efficiënt zijn, zij deze toe wil passen. Kan de aanpak van locaties met de meeste trillinghinder meegenomen worden in het Meerjarenprogramma Geluidsanering?

Tot slot
Met het Tracébesluit Meteren-Boxtel komt er een nieuwe spoorboog en een verveelvoudiging van langsdenderende goederentreinen. Dat betekent fors meer geluidsoverlast in Boxtel en rond oude spoorbruggen over Maas en Waal. Die geluidsoverlast doet zich deels in de nachtelijke uren voor en komt dan extra hard aan. De wettelijke geluidsproductieplafonds kijken alleen naar de geluidsproductie per etmaal, waardoor de herrie in de nacht weggemiddeld wordt. Tegelijkertijd liggen er in het gebied ook woningbouwopgaven.
Is het niet wijs om in overleg met de regio aan de voorkant meer te doen om de geluidshinder in te perken? Daar wordt nu nauwelijks geld voor uitgetrokken.