2 februari 2024

Uitdagend... Volkshuisvesting in één woord samengevat

Op 31 januari debatteerde de commissie Binnenlandse Zaken met demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de staat van de Volkshuisvesting. Namens de SGP sprak Chris Stoffer. Stoffer verving zijn collega Flach omdat hij deelnam aan het begrotingsdebat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De bijdrage van de SGP aan het debat over de volkshuisvesting is hieronder te lezen.

Uitdagend
De Staat van de Volkshuisvesting is best lastig in één woord te vangen. Het is in ieder geval uitdagend. Niet alleen voor de minister, maar ook voor woningcorporaties die aan de bak moeten. Voor de starter, die steeds lastiger een huis kan krijgen. Voor gezinnen die niet kunnen doorstromen naar een grotere woning. Uitdagend is het ook voor huurder die soms met enorme stijgingen in de huurprijs geconfronteerd worden.

Middenhuur
Maar ook sommige verhuurders zitten in uitdagende tijden: de regels voor de middenhuur zijn de afgelopen flink aangehaald. Tegelijk zien we nu ook dat er door verhuurders veel woningen verkocht worden, en dat er ook minder aanbod lijkt te komen. Hoe worden op dit moment marktpartijen in staat gesteld om te blijven bouwen?

De SGP wil dat ook woningcorporaties meer middenhuurwoningen gaan bouwen. Maar woningcorporaties hebben weinig geld voor investeringen in het middenhuursegment.

  • Kunnen geborgde leningen via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw daaraan bijdragen?
  • Wil de minister onderzoeken of dit een goede oplossing is?
  • En welke andere mogelijkheden ziet de minister om de bouw van middenhuurwoningen door woningcorporaties te stimuleren?

Woningbouw na 2030
Het aantal bouwvergunningen daalt, de komende jaren vreest de SGP een bouwdip. Bijvoorbeeld door de hoge rente of de gestegen bouwkosten. Maar ook het overvolle elektriciteitsnet zet een rem op de plannen. Er wordt nu veel gepraat over de bouwproductie tot 2030. Maar ook daarna zijn extra woningen nodig. En voor een woning die in 2031 opgeleverd wordt, moet nu al een idee zijn.

  • Hoe ziet de minister dat? 
  • Hoe geeft hij die vooruitblik na 2030 vorm?

Woningcorporaties zitten wat dat betreft in een lastig parket. Tot het eind van dit decennium hebben ze voldoende in kas voor de bouw en verduurzaming van sociale huurwoningen. Daarna dreigt echter een stevig tekort.

  • Hoe wordt daar nu al op ingespeeld?
  • Welke langjarige financiële zekerheid kan de minister woningcorporaties bieden?

Wet Betaalbare Huur
Over de Wet Betaalbare Huur gaan we het nog uitgebreid hebben. De Raad van State had op het oorspronkelijke voorstel vrij stevige kritiek. Ik ben benieuwd wat er met deze kritiek is gedaan.

Er moet inderdaad iets gedaan worden aan de betaalbaarheid van huren. Tegelijk is het aanbod ook belangrijk. Het aanbod van middenhuurwoningen is al laag, dat mag niet nog verder dalen. Betaalbare huren en voldoende aanbod kunnen volgens de SGP prima samen gaan.Dan moet je investeringen wel aanjagen en met voorspelbaar beleid komen.

  • Zijn voldoende investeringen met de wet goed geborgd?
  • Hoe wordt voorkomen dat verhuurders hun woning verkopen of niet meer gaan bouwen?

Creatieve oplossingen
Gisteren is er nog een brief gekomen over het beter benutten van de bestaande woningvoorraad. Broodnodig, wat de SGP betreft. Want terwijl starters geen woning kunnen vinden, staan er duizenden gebouwen leeg. En terwijl de doorstroming van ouderen stokt, liggen al veel kansen voor het bouwen van mantelzorgwoningen, bijvoorbeeld op eigen kavels.

  • Wordt hierbij ook nadrukkelijk gekeken naar het versoepelen of afschaffen van regelgeving?
  • En vaak is dit ook gemeentelijk beleid: hoe wordt zij aangespoord om alternatieve woonvormen mogelijk te maken?

Zuid-Holland
Als we de woningnood willen oplossen, moet er stevig gebouwd worden. Daarbij is de inzet van gemeenten en provincies hard nodig. Tegelijk hoor ik uit Zuid-Holland signalen die de SGP verontrusten. Zo is het voorstel vanuit die provincie om geen woningbouwlocaties groter dan 3 hectare meer toe te staan. Wat is uw reactie daarop?

Vanuit de meer landelijke gemeenten hoor ik dat ze graag willen bouwen, en zelfs concrete plannen hebben. Maar door deze nieuwe regel worden zij belemmerd in hun bouwplannen.

  • Is de minister het eens dat deze beperkende regel een rem zet op woningbouw?
  • Hoe gaat de minister voorkomen dat Zuid-Holland te weinig bijdraagt aan de bouwproductie, zeker ook gezien de lage plancapaciteit in die provincie? 

Ook hanteert Zuid-Holland strengere eisen als het gaat om de betaalbaarheid van woningen. De SGP is groot voorstander van het bouwen van betaalbare woningen, voor onze starters is dat de belangrijkste categorie. Tegelijk heb je ook duurdere woningen nodig, om bouwprojecten financieel rond te krijgen.

  • Wat is de reactie van de minister op deze strengere regels rond betaalbaarheid?
  • Hoe voorkomt hij dat dit soort regels de bouw van woningen in de weg lopen?

Uiteindelijk zijn de woningzoekenden weer de dupe.

Demografie
Recent verscheen er een stevig rapport over demografische groei. Daarin gaat het ook over de gevolgen van veranderende demografie op de woningmarkt. Een toename van het aantal migranten, maar ook gezinsverdunning, hebben grote effecten op de woningmarkt. Juist volkshuisvesting heeft een sterke demografische component. Ik zou willen dat daar meer aandacht voor is, juist als het om de staat van de volkshuisvesting gaat. Deze minister kan daar wellicht weinig meer in betekenen. Maar een nieuw kabinet moet hier wat de SGP betreft meer aandacht voor hebben.

Ik ben benieuwd naar de reactie van de minister.