Stoffer over waterbeleid

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 24 september in commissieverband met minister Tieman over het waterbeleid in Nederland. Namens de SGP sprak Chris Stoffer. Zijn bijdrage aan het debat is hieronder te lezen.

Mooi dat we op de Nationale Kraanwaterdag dit debat hebben. Deze dag is gericht op basisschoolkinderen. Maar de boodschap gaat iedereen aan. Doe gezond en pak kraanwater in plaats van cola. Verspil geen water, dan blijft er genoeg voor iedereen.

Er is veel werk aan de winkel voor gerichte verbetering van de waterkwaliteit, voor meer waterbuffering en drinkwaterwinning en voor versnelling van waterveiligheidsprojecten. Ik licht er enkele punten uit.

KRW
Wat gaat het niet halen van de KRW-doelen in 2027 betekenen? We moeten werk maken van verbetering van de waterkwaliteit, maar ook van bijstelling van normen. Mijn indruk is dat fosfaatrijke kwel niet in alle normen voldoende is verdisconteerd. Worden bij vogelrijke waterlichamen normen versoepeld, net zoals bij de Oostvaardersplassen is gebeurd? Wordt rekening gehouden met de historische nutriëntenbelasting? De Kamer heeft vorig jaar een SGP-motie aangenomen waarin gevraagd wordt om snelle actualisatie van KRW-doelen, rekening houdend met de natuurlijke en historische belasting en de ruimte voor bijstelling in artikel 4, vijfde lid, van de KRW. Hoe is dit opgepakt? 

Rivierkreeft
De oprukkende rivierkreeft ondermijnt het halen van de waterkwaliteitsdoelen.
I&W verwijst naar LVVN, het ministerie dat verantwoordelijk is voor aanpak van invasieve exoten. LVVN richt zich alleen op de aanpak van de rivierkreeft in Natura 2000 gebieden. Waterschappen zitten met de handen in het haar.
Dit gaat niet goed. Ziet de minister de urgentie? Hoe gaat hij er met de staatssecretaris van LVVN voor zorgen dat de aanpak van de rivierkreeft niet alleen met woorden, maar ook met daden geïntensiveerd wordt?

Indirecte lozingen
De praktijk leert dat in afvalwater hoge concentraties van zeer schadelijke stoffen voorkomen. Gemeenten en provincies hebben onvoldoende grip op deze indirecte lozingen. De Kamer heeft vorig jaar een motie aangenomen waarin gevraagd wordt om aanscherping van de aanpak en versterking van de rol van waterschappen. Er loopt een evaluatie en in 2026 komt er een pakket met oplossingsrichtingen, waaronder de optie om meer taken en verantwoordelijkheden terug te leggen bij de waterschappen. Dat duurt te lang en klinkt te vrijblijvend. Over enkele maanden hebben we – als het goed is – het jaarlijkse wetgevingsoverleg Water. Wil de minister voor dit debat het pakket oplossingsrichtingen naar de Kamer sturen? Komt er – zoals de Kamer gevraagd heeft – sowieso een versterking van de rol van waterschappen?

PFAS
PFAS is een veelkoppig monster. Voor je het weet verwijst iedereen naar elkaar, terwijl én een bronaanpak én zuivering én gerichte sanering van risicolocaties nodig is. Waterschappen pleiten daarom voor een landelijke PFAS-coördinator om ervoor te zorgen dat overheden niet naar elkaar wijzen, maar doen waarvoor ze aan de lat staan. Pakt de minister dit op? Er zijn innovatieve technieken om PFAS, maar ook medicijnresten, uit afvalwater te halen. Komt er meer sturing op toepassing van deze technieken, ook als vierde zuiveringstrap bij rwzi’s, op kosten van de bedrijven die PFAS hebben geloosd? Het zou goed als de vierde zuiveringstrap niet alleen ingezet wordt tegen medicijnresten, maar ook tegen PFAS.

Zoet water zuidwestelijke delta
De zuidwestelijke delta heeft vruchtbare landbouwgronden. Er is wel actie nodig om verzilting tegen te gaan. Ik heb eerder al gewezen op het belang van een zoet Volkerak-Zoommeer. Wordt dit aangemerkt als een strategische zoetwaterbuffer?
Elke seconde wordt vijftig kuub water vanuit het Volkerak geloosd op de Westerschelde. Er lopen projecten waarmee enkele kuubs afgetapt worden voor de zoetwatervoorziening in enkele polders op Tholen en in Reimerswaal.
Hier zou veel meer mee gedaan kunnen worden. Wil het Rijk dit ondersteunen, zodat in meer gebieden de zoetwatervoorziening met water vanuit het Volkerak verbeterd kan worden?
 
Leveringsplicht drinkwater
De zorg- en leveringsplicht in de Drinkwaterwet lijkt zich juridisch gezien te beperken tot het leveren van drinkwater voor alleen huishoudelijk gebruik. Dat betekent dat gebruik van leidingwater voor bedrijfsprocessen er niet onder zou vallen. De SGP maakt zich zorgen over de gevolgen voor bedrijven. Lange tijd werd er immers vanuit gegaan dat ook levering van water voor niet-huishoudelijk gebruik onder deze zorg- en leveringsplicht viel. Wat betekent dit voor bakkerijen en de levensmiddelenindustrie die drinkwater nodig hebben voor het bakken van brood en het maken van andere levensmiddelen? Wat betekent dit voor ziekenhuizen die drinkwaterkwaliteit nodig hebben in operatiekamers? Ik vraag de minister om de zorg- en leveringsplicht in de Drinkwaterwet te verduidelijken. Prima als bijvoorbeeld datacenters erbuiten vallen, maar bedrijven en instellingen die echt drinkwater nodig hebben moeten hierop kunnen rekenen.