Gezinnen merken dit direct in hun portemonnee!

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 24 september over de stijgende inflatie in Nederland. Namens de SGP sprak André Flach tijdens het debat. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

het debat van vandaag gaat over een onderwerp dat echt iedereen aangaat: de stijging van de prijzen. Alle gezinnen merken direct de gevolgen in de portemonnee. Iedereen heeft namelijk voedsel nodig, vrijwel iedereen woont in een huis waarvoor huur betaald moet worden, of waar woonlasten voor afgedragen moeten worden. Velen hebben een auto die zo nu en dan een tankbeurt nodig heeft. Maar het gaat niet alleen burgers aan, ook de overheid heeft in haar beleid direct met inflatie te maken. Ik denk dat inflatie één van de economische begrippen is met de meeste bekendheid.

Energie
Eeen groot deel van de hoge inflatie in de afgelopen jaren komt door de hoge energiekosten. Zeker in 2022, tijdens de energiecrisis. Maar nu nog steeds: het Nederlandse inflatiecijfer lag in 2024 0,2 procentpunt hoger dan het Europees gemiddelde door hogere energieprijzen. Tegelijk zijn ook de belastingen op energie de afgelopen jaren enorm gestegen. Gelukkig is dit jaar de energiebelasting wat gedaald. Er komt daar volgend jaar een lichte verlaging bij. Maar wat de SGP betreft was dit pas een eerste stapje. Is dat ook de inzet van het kabinet?

Accijnzen
De prijzen aan de pomp blijven maar stijgen. Ruim de helft van de brandstofkosten bestaat uit btw en accijns. Iets waar de overheid dus direct invloed op heeft! Voor volgend jaar is de accijnsverlaging gelukkig verlengd. Maar daarna gaan de benzineprijzen gewoon weer stijgen. Wat is nu de lange-termijn visie van dit kabinet op de hoogte van de accijnzen? Wat de SGP betreft gaan we blijvend de kosten voor brandstof verlagen.

Boodschappen
Ook de boodschappenprijzen hakken er in menig gezinsportemonnee flink in. De hele keten moet zijn verantwoordelijkheid nemen en zorgdragen voor eerlijke prijzen. Prijzen in Nederland zouden niet veel hoger moeten zijn dan in buurlanden.

• Welke rol ziet de overheid hierin voor zichzelf weggelegd?
• Is het daarbij ook niet essentieel om de loonkosten te verlagen?

Hogere lasten voor ondernemingen, zorgen zeker in de voedingsmiddelenbranche voor hogere boodschappenprijzen. Daarnaast zou de Autoriteit Consument & Markt meer bevoegdheden moeten krijgen om op te treden tegen excessieve prijsopdrijvingen. Deelt de minister die inzet?

Box 3
De hoge inflatie heeft ook op andere terreinen zijn doorwerking. Neem de belasting op vermogen. Een hogere inflatie holt de waarde van spaargeld uit. Maar de heffing op vermogen houdt ook geen rekening met de waardevermeerdering van bijvoorbeeld vastgoed als gevolg van inflatie. Doordat er in box 3 geen rekening wordt gehouden met inflatie, wordt er feitelijk altijd te veel belast. Ik wil dit geen box-3 debat maken, maar wellicht kan de minister hier wel op reflecteren.

Overheidsbeleid
Ook de overheid heeft grote invloed op de inflatie. Terecht dat deze minister dan ook stevig inzet op trendmatig begrotingsbeleid. Maar ook met de noodzakelijke begrotingsdiscipline kan de inflatie stijgen. Door hogere indirecte belastingen voor te stellen. Of door nog hogere overheidsuitgaven. Dat zijn ook direct dé manieren voor de overheid om wat aan de inflatie te doen. Ik zou graag van de minister horen hoe hij dat ziet.

In de Miljoenennota is, na advies van de Raad van State, een structuuranalyse opgenomen. Volgens mij past een thema als ‘inflatie’ heel goed in zo’n structuuranalyse. Nu komt dat echter niet aan bod. Wil de minister toezeggen om in volgende structuuranalyses ook in te gaan op de inflatie en de effecten van beleid daarop?

Monetair beleid
Ook Europese keuzes hebben invloed op inflatie. Neem het expansieve rentebeleid van de Europese Centrale Bank. Daar komt bij dat veel lidstaten geen bijster verstandig begrotingsbeleid voeren. Wat gaat de minister doen om de gevolgen van het Europese monetaire beleid te verzachten?