Natuur is meer dan stikstof

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 2 april in commissieverband over stikstof en natuur. Namens de SGP voerde André Flach het woord. Zijn bijdrage aan het debat is hieronder te lezen.

Om te onderstrepen dat natuur gelukkig veel meer is dan stikstof en kritische depositiewaarden, begint de SGP graag bij het agrarisch natuurbeheer.
Onlangs zei een ecoloog tegen me: vergeet de grote waarde van natuur en biodiversiteit buiten Natura 2000 gebieden niet. Inderdaad. Agrarisch natuurbeheer werkt en kan verder versterkt worden. Er is – naast geld, aantrekkelijkere beloningen en langlopende contracten voor bijvoorbeeld zware beheerpakketten – meer nodig. Wordt werk gemaakt van predatiebeheer?
Gaan boeren niet langer alleen afgerekend worden op zwart-wit afvinklijstjes, maar op vakmanschap? Hoe gaan de bewindslieden groen boeren belonen in plaats van frustreren?

Moeflon
Een quiz-vraag: wie was er eerder in Nederland, de moeflon of de SGP? De moeflon gaat het winnen. In 1921 werd een geslaagde uitzetpoging gedaan.
De SGP kwam een jaar later in de Tweede Kamer. Het wilde schaap loopt al meer dan honderd jaar in ons land rond en levert een belangrijke bijdrage aan begrazing van natuurgebieden. Is het inmiddels niet gewoon een inheemse, ingeburgerde diersoort in plaats van een exoot? Wil de staatssecretaris hierover advies vragen aan de Raad voor Dieraangelegenheden?

Rivierkreeft
Waar blijft de aanpak van de rivierkreeft? De contourenbrief voor de een landelijk aanvalsplan invasieve exoten zwijgt erover.Terwijl het probleem groot en urgent is.
De waterkwaliteit verslechtert, oevers worden aangetast. Partijen wijzen naar elkaar. Hoe gaat de staatssecretaris doorpakken?

Natuurdoelen
Natuur is niet zwart-wit, maar groen. Instandhoudingsdoelen moeten herzien worden om hier recht aan te doen en het relatieve belang van habitats en soorten beter tot uitdrukking te laten komen. Hoe gaat de staatssecretaris dit precies oppakken?

Stikstofaanpak
Dan toch stikstof. Poetin kan Nederland wel overslaan bij zijn hybride oorlogsvoering. We leggen onze eigen defensie aan banden. Ook energieprojecten die nodig zijn vanwege de klimaatproblematiek lopen keihard tegen stikstofeisen aan. Gisteren weer zo’n bericht: ernstige vertraging voor aardwarmteprojecten door het stikstofbeleid. Terwijl die projecten juist heel veel stikstofuitstoot gaan voorkomen. Al die projecten kunnen niet wachten. Hier liggen ook internationale verplichtingen onder! Hoe absoluut zijn de Habitatrichtlijnverplichtingen ten opzichte van andere internationale verplichtingen? Twee concrete vragen:

• Hoe zit stikstof in de aangekondigde defensienoodwet?
• Wil het kabinet een advies vragen aan de Raad van State over een stikstofvrijstelling voor energieprojecten die juist bijdragen aan verlaging van de stikstofdepositie?

De Ministeriële Commissie komt in april met een eerste brief. Gelet op de urgentie graag een duiding: gaan hierin keuzes gemaakt worden?

Gebiedsprocessen
Gebiedsprocessen zijn cruciaal om uit de stikstofimpasse te komen. Zet hier volle kracht op in. Zo heeft regio FoodValley plannen op tafel gelegd. De regio pleit bijvoorbeeld voor een gebiedsdoel om te weten waar ze op moeten koersen.
Neemt de minister die voorstellen als blauwdruk mee in haar aanpak? Kijkt de minister met haar commissie ook naar de inzet van de Wet Inrichting Landelijk Gebied? Zo’n schuifpuzzel biedt meer perspectief dan simpel tegen ondernemers met mooie bedrijven zeggen: jij moet stoppen. Deze gebiedsprocessen kunnen helpen om weg te blijven bij gedetailleerde Aerius-berekeningen, waarvan de commissie Hordijk heeft gezegd dat Aerius hiervoor niet doelgeschikt is.

Depositie kustgebieden
Dank voor de antwoorden op mijn Kamervragen over het laatste rapport Ammoniak uit zee van het RIVM. Een deel van de gemeten aanwezigheid van ammoniak in de kustgebieden kan nog niet verklaard worden. Tegelijkertijd geven depositiemetingen in de duinen een indicatie dat de depositie overschat wordt en er dus meer ammoniak in de lucht blijft hangen.

Ik snap niet goed dat wél gecorrigeerd wordt voor onverklaarbare concentratiemetingen, maar niet voor – wellicht – onverklaarbare depositiemetingen. Het is toch vreemd dat wél een wetenschappelijk artikel gepubliceerd wordt dat wijst op depositieoverschatting en daarna min of meer gezegd wordt: het was flutonderzoek. Je gaat toch geen duur onderzoek doen in een gebied waarvan nu gezegd: het was niet representatief? Wil de minister aandringen op het corrigeren voor de depositiemetingen, tot het tegendeel is gebleken?

Additionaliteitstoets
De SGP pleit opnieuw voor het op orde krijgen van de onderbouwing voor de additionaliteitstoets. Zeker in gebieden waar stikstof niet het grootste probleem is of de berekende overbelasting beperkt is, zoals in west-Nederland. Je kunt ook kiezen voor forse afroming bij saldering. Is de minister samen met de provincies hiermee aan de slag? Dit hoeft niet en mag niet wachten.

Intern salderen
De SGP wil intern salderen, waar mogelijk, terugbrengen in de voortoets.
Het Eco-advocacy-arrest biedt ruimte hiervoor. Intern salderen is mogelijk als een reductiemaatregel een inherent standaardonderdeel van een project is en niet bedoeld om negatieve effecten op Natura 2000 habitats te voorkomen. Het vervangen van een oude door een nieuwe stal op dezelfde plek is onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Je kunt geen stallen stapelen. Wil de minister hier ook richting in geven?