26 juni 2025

Onderzoek naar Israël is eenzijdig en selectief

De Tweede Kamer debatteerde op donderdag 26 juni in commissieverband over EU-actieplannen en Palestijnse gebieden. Namens het kabinet was demissionair minister Veldkamp afgevaardigd. De bijdrage van SGP-fractievoorzitter Chris Stoffer is hieronder te lezen.

De oorlog in Gaza brengt onnoemelijk veel leed. Terwijl we de menselijke tragedie voelen, mogen we niet voorbijgaan aan het recht van Israël om zich te verdedigen tegen terreur en te vechten voor haar eigen voortbestaan. Deze paradox maakt het debat over de associatieakkoorden moeilijk, maar ook belangrijk.

Israël
Eerst Israël. De SGP hecht veel waarde aan het associatieakkoord met Israël. De banden tussen Europa en Israël zijn sterk, en in een regio vol vijanden, zoals Iran, Hezbollah en Hamas, is het cruciaal dat Israël op betrouwbare vrienden kan rekenen. Dit akkoord is een breed en langdurig instrument en niet een knop die je zomaar aan- of uitzet.

De SGP was dan ook tegen het besluit om een onderzoek te starten naar de naleving van artikel 2. Het onderzoek stelt teleur: het is grotendeels gebaseerd op secundaire bronnen, waaronder de VN. Daarnaast is het een strikt juridische beoordeling die losstaat van de bredere werkelijkheid.
Dit onderzoek laat vier essentiële punten onbenoemd.

  • De aanleiding voor de oorlog: de brute aanval op 7 oktober 2023 met 1200 Israeli’s vermoord en 250 gegijzeld op 1 dag.
  • De aard van de vijand: Hamas, een nietsontziende terreurbeweging die zich bewust achter burgers verschuilt.
  • De illusie dat er zoiets bestaat als een ‘nette’ oorlog tegen terreur in dichtbevolkt stedelijk gebied.
  • De werkelijke weg naar vrede, de terugkeer van alle gijzelaars en het einde van Hamas.

De vraagstelling van het onderzoek stuurde het resultaat al in een bepaalde richting. Hamas wordt nauwelijks genoemd, terwijl de volledige verantwoordelijkheid bij Israël wordt gelegd. Daarmee is het onderzoek niet objectief, maar een politiek instrument geworden.

Dit onderzoek komt op een uiterst ongelukkig moment. De oorlog met Hamas is nog in volle gang, gijzelaars zitten nog altijd vast en er worden opnieuw raketten afgevuurd vanuit Teheran. In plaats van Israël voortdurend te bekritiseren, zouden we nu juist pal achter hen moeten staan.

  • Kan de minister daarom toezeggen dat hij het verlengen van het associatieakkoord niet zal blokkeren zolang er nog gijzelaars vastzitten?

De EU moet geen overhaaste conclusies trekken op basis van dit rapport. De opeenstapeling van eenzijdige maatregelen tegen Israël is zorgwekkend, en sommige voorstellen – handelsboycots, wapenembargo’s, sancties, het opzeggen van verdragen – maakt het alleen maar erger.

Het morele dieptepunt was de motie-Piri van vorige week. Midden in een rakettenregen wil deze bewuste motie het verdedigingsschild voor onschuldige burgers verzwakken. Dat betekent in feite: burgerdoden accepteren voor politiek gewin. Dat kunnen en mogen we niet laten gebeuren.

Palestijnen
Dan het actieplan met de Palestijnse Autoriteit. Zij worden beloond voor hun continue falen. De Palestijnse leiding en terreurgroepen zijn de grootste vijand van hun eigen toekomst. De Palestijnse Autoriteit zou de meest gematigde zijn, maar is eveneens compleet ongeschikt.

De haat en het antisemitisme in de schoolboeken blijft een probleem. De SGP benoemt dit al jaren. Na veel beterschap beloven staat er inmiddels verheerlijking van 7 oktober in schoolboeken voor Palestijnse kinderen.
De holle beloftes over democratische hervormingen klinken steeds weer. In jaar twintig van een vierjarig presidentschap van Abbas is dit lastig vol te houden.

  • Hoe geloofwaardig acht de minister de beloofde hervormingen?
  • Welke hervormingen zijn afgelopen jaar bereikt en bestendig gebleken?

De diplomatieke taal klinkt mooi, optimistisch en best naief. Ondertussen snijden wij Israel en onszelf in de vingers.

Conclusie
De conclusie lijkt mij helder: verleng het akkoord met Israel en spreek haar aan op fouten waar nodig. Verleng het akkoord met de Palestijnse Autoriteit niet tenzij ze minder terreur aanwakkeren en iets positiefs opbouwen.