Stikstof: het moet én kan anders!

De Tweede Kamer debatteerde op donderdag 20 februari over stikstof. Namens de SGP sprak André Flach tijdens dit debat. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

Hoe heeft het zover kunnen komen? Boeren willen stoppen en hun stikstofuitstoot minimaliseren, maar krijgen geen vergunning om te slopen.
TenneT wil stroomkabels aanleggen om fabrieken uitstootvrij te maken.
Maar krijgt geen vergunning. Want die machines stoten een klein beetje stikstof uit. Duizenden deden wat de overheid vroeg, maar zijn nu de facto illegaal. Hoe heeft het zover kunnen komen? Tegelijkertijd zie ik duizenden veehouders die werken aan minder stikstofuitstoot, maar nog steeds erkenning ontberen. Want ja, het moet tot in de puntjes verzekerd zijn. Ondertussen staat de wagen stil, en moet de natuur wachten.

Dit moet én kan anders! Dan moet wél de motorkap open. De zwart-wit interpretatie van de Habitatrichtlijn… de zwart-wit opstelling bij kritische depositiewaarden en Aerius… het wringt met de dynamiek en diversiteit van landbouw en natuur. Kritische depositiewaarden en modelberekeningen moeten dienend, en niet leidend zijn.

Hoofdlijnen SGP
Waar kiest de SGP voor?

• Stel prioriteiten op basis van wat de natuur her en der nodig heeft. Daar kom ik zo op terug.
• Haal de huidige onwerkbare depositiedoelen uit de wet en vervang die door een wettelijk programma voor geborgde daling van de stikstofuitstoot.
• Biedt perspectief voor de vele gezinsbedrijven in de landbouw én de natuur ernaast.

Dat kan door stoppende bedrijven met verouderde stallen te helpen. En door blijvers de credits te geven voor emissiereductie.

Prioriteitsstelling
Zoals gezegd, een belangrijke sleutel om uit de impasse te komen is het stellen van prioriteiten, zodat we niet investeren voor de MOB, maar voor de natuur.
40% van het oppervlak stikstofgevoelige natuur is aangewezen als leefgebied voor bosvogels. Soorten, als de zwarte specht, waarvoor stikstof niet het grootste probleem is. Toch doen we alsof het wel zo is. In verschillende gebieden heeft de natuur meer last van de waterhuishouding dan van stikstofdepositie. Toch ligt de focus op stikstof. Niet elk habitattype in elk gebied is even belangrijk. Toch doen we alsof het wel zo is. Natuurdoelanalyses en instandhoudingsdoelen moeten hiervoor op de schop. Pakt het kabinet dit op? Met een emissiereductieprogramma en een goede prioriteitsstelling kun je additionaliteitstoetsen doen en weer vergunnen.

Ondergrens
De inzet van de minister voor de rekenkundige ondergrens, of beter gezegd een detectiegrens , is een verademing. Met ‘kan niet, mag niet’ komen we nooit op weg. Ik wil haar wel waarschuwen . Hoe groter zij het maakt, hoe meer zij het naar zich toetrekt, hoe kwetsbaarder het wordt. Kies voor een beoordelingsvrijstelling . Zorg voor randvoorwaarden en registratie , zodat de hand aan de kraan blijft. Zorg voor stapeling van bewijsvoering , zodat niet alles van het 1 mol advies afhangt. Begin bij tijdelijke deposities en afgebakende groepen, zoals de PAS-melders. Kortom, doe het slim en beheerst.

LTO-voorstellen
Kijk ook verder. LTO heeft enkele onderbouwde voorstellen gedaan.
Zoals het legaliseren van PAS-knelgevallen door deze aan te merken als natuurtoestemmingvervangende besluiten . En het gebruik maken van een haakje in Europese arresten voor intern salderen aan de voorkant bij onlosmakelijk verbonden activiteiten. Pakt het kabinet deze op?

Afrondend. Ik kom veel mensen tegen die zeggen: waar is Den Haag mee bezig, hoe heeft het zover kunnen komen? Ik herken het gevoel. Het is ingewikkeld. Maar ik leg me er niet bij neer. Want niemand is ermee gediend. De boer niet. De bouw niet. En de natuur niet. Het hoeft ook niet. Ik zie perspectief als we samen één voor één de stapstenen in het stikstofmoeras durven leggen.