Zorg voor betaalbare energierekening!

In commissieverband debatteerde de Tweede Kamer met minister Hermans van Klimaat en Groene Groei over energiebesparing en een betaalbare energierekening voor huishoudens. De bijdrage van SGP'er Flach is hieronder te lezen.

Inzet op energiebesparing moet prioriteit krijgen en houden. Het is dé duurzame oplossing voor energiearmoede. We verdienen het terug. Het vermindert gedoe CO2-uitstoot, netcongestie en gedoe over energieproductie. Kortom, energiebesparing is keihard nodig.

Eén op de vijf huiseigenaren of huurders ligt soms wakker van de energierekening. Dat is veel. Die kopzorgen nemen alleen maar toe als wij niets doen.

De SGP kiest liever voor gerichte maatregelen voor een betaalbare energierekening dan voor generieke verlagingen van de energiebelasting. Dat laatste is relatief duur en levert kwetsbare huishoudens maar een paar euro op.

Inzicht beleidseffecten kwetsbare huishoudens
Het begint bij inzicht. De minister schrijft over het bekijken van de beleidseffecten op de energierekening van huishoudens. Ik vrees dat het dan al snel gaat over de gemiddelde situatie. Dé kwetsbare groep bestaat uit huishoudens met lage inkomens in slecht geïsoleerde huizen. Maar ik noem ook middeninkomen-gezinnen in grote, maar slecht geïsoleerde huizen. Worden kwetsbare groepen apart berekend?

Kwetsbare huishoudens zijn het meest gebaat bij steun voor verduurzaming.
Investeringsregelingen bereiken huishoudens met koopwoningen die zelf kunnen investeren, maar niet deze doelgroep. Aan de knelpunten - het doenvermogen, de investeringsdrempel en de lastige positie van huurders - zullen we wat moeten doen.

Energiecoaches
Energiecoaches spelen een belangrijke rol. We horen dat veel energiecoaches stoppen, omdat ondersteuning wegvalt. Gemeenten zien het ravijnjaar aankomen. De SPUK Energiearmoede loopt af. De SPUK Lokale Aanpak Isolatie richt zich alleen op koophuizen en niet primair hiervoor. De regeling vanuit het Sociaal Klimaatfonds is opnieuw tijdelijk. Gaat het kabinet samen met gemeenten zorgen voor structurele ondersteuning van energiecoaches? En voor een goedgevulde gereedschapskist, dus aansluiting op investeringsregelingen, zodat energiecoaches meters kunnen maken? Willen kabinet en gemeenten ook een centraal digitaal platform opzetten, zodat energiecoaches het wiel niet steeds opnieuw hoeven uitvinden?

Gemeentelijke verduurzamingsregelingen
Dan de investeringsdrempel. Die geldt niet alleen voor kwetsbare huishoudens. Een kwart van de huishoudens investeert niet in besparende maatregelen omdat ze mogelijk gaan verhuizen. Ik benadruk daarom opnieuw: er is naast 0%-leningen, ook een vorm van gebouwgebonden financiering nodig. Gaat de minister steun en ruimte geven aan gemeentelijke verduurzamingsregelingen met gebouwgebonden financiering? Een effectief instrument in de gereedschapskist van energiecoaches. Het kost het Rijk nauwelijks iets. En je kunt opschalen op wijkniveau.

Huurders
Veel kwetsbare huishoudens zijn huurders. Zij kunnen weinig kanten op. Er is 150 miljoen euro voor de Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen, maar verhuuders maken er weinig gebruik van. Hoe komt dat? Hoe gaat het kabinet ervoor zorgen dat ook verhuurders investeren in energiebesparing, en niet pas in 2030?

Met een samenhangende aanpak voor energiebesparing bij kwetsbare huishoudens krijgen we een vliegwiel voor effectieve aanpak van energiearmoede.

Sociaal tarief
Er blijft een structureel vangnet nodig. De opvolger van het Noodfonds is tijdelijk. En je moet geluk hebben. Is het niet beter om primair te kiezen voor gerichte energiebesparing, met een sociaal tarief als robuust vangnet? Wetenschappers en ACM pleiten voor zo’n sociaal tarief voor kwetsbare huishoudens. Wil de minister dit tenminste onderzoeken, bijvoorbeeld door te kijken hoe het in ons buurland België functioneert?

ISDE
Er dreigt vanaf 2027 een forse bezuiniging op de ISDE. We zijn er echter nog niet met verduurzaming van gebouwen. Wat is het langetermijnperspectief?

Energiebesparingsverplichting
De minister wil de terugverdientermijn voor de energiebesparingsverplichting verlengen van vijf naar zeven jaar. De uitvoering moet eerst op orde zijn. Cruciaal is dat ondernemers voluit ondersteund kunnen blijven worden om deze slag te maken, anders moet je het niet doen. Het staatssteunkader biedt deze ruimte. Brussel hanteert immers nog steeds een terugverdientermijn van vijf jaar. Gaat de minister ervoor zorgen dat we energiebesparende maatregelen met een terugverdientermijn tussen vijf en zeven jaar gewoon kunnen blijven subsidiëren?