5 maart 2025

Europa moet aan de bak voor haar eigen veiligheid

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 5 maart over de staat van oorlog in Europa en over de ingelaste buitengewone Europese top. Namens de SGP was Diederik van Dijk aanwezig bij dit debat. Zijn inbreng is hieronder te lezen of te bekijken. 

De ontwikkelingen volgen elkaar rap op. We zijn opgeschrikt door een ongekende reactie van onze NAVO-bondgenoot Amerika. Wereldpolitiek vecht je niet uit voor de camera’s, en zeker niet over de rug van Oekraïense slachtoffers. Echter, we kunnen tegen Trump heel hard ‘schaak’ blijven roepen, maar dat helpt niet veel als de ander een rugbywedstrijd speelt. Europa moet hard aan de bak voor de veiligheid op haar eigen continent. En laten we helder zijn: dat moet in NAVO-verband. Want zonder militaire steun van de VS kunnen we niet. Amerika is en blijft een onmisbare bondgenoot. Net als Groot-Brittannië, Canada, Turkije, Japan en andere landen trouwens.

Actie
Europa heeft lang achtergelopen en niet thuis gegeven voor haar eigen veiligheid. We betalen nu de rekening voor 30 jaar naïviteit en vooruitgangsgeloof. Wat is nu nodig? Wat we nu nodig hebben is iets wat de SGP al heel lang communiceert: slagkracht. Dat betekent meer manschappen, meer zwaar materieel en betere geoefendheid en gereedstelling. Daar komt bij dat alle voorwaarden op orde moeten zijn. Dit alles om zelf meer verantwoordelijkheid te nemen en eerlijker de lasten te dragen. De boodschap van de VS is pijnlijk, maar niet nieuw. Ondanks toon en handelwijze van Trump zal dit vooral moeten leiden tot actie, niet tot paniek. Een opgebouwde krijgsmacht is er niet zomaar. Niet vandaag, niet morgen en ook niet volgend jaar. Een krijgsmacht is sneller afgebroken dan opgebouwd. Maar iedereen is het er over eens dat we nu pas merken hoe makkelijk, blind en te vanzelfsprekend wij op de VS hebben geleund.

Signaal
De VS als bondgenoot is daarmee dus niet opeens onbetrouwbaar geworden en de langdurige relatie is niet zomaar weg. Wel zijn de signalen over het nemen van verantwoordelijkheid duidelijk en helder. Daarom bouwen wij de conventionele krijgsmacht weer uit en bereiden wij ons voor op (hybride) dreigingen. Maar wij missen daarin wel een onderdeel. Hoe staat het met de kernwapenparaplu? Blijft dit gegarandeerd de komende jaren en geborgd voor Europa? Graag een reflectie op de nucleaire afschrikking en wat hier nodig is.

De SGP ziet de noodzaak om snel stappen te zetten, maar stelt paal en perk aan de meest wilde, Europese opties: een Europees leger, begrotingsregels loslaten en gezamenlijk lenen. Tegenover deze 3 no-go’s stelt de SGP drie heldere antwoorden:

  • Laat lidstaten zelf investeren en hun defensie versterken. Werk slim samen aan gezamenlijke inkoop en oefeningen.
  • Geef binnen de begrotingsregels genoeg prioriteit aan defensie en trek meer privaat kapitaal aan.
  • Werk goed samen met coalities van welwillende landen en de NAVO. Met blindstaren op de EU mis je namelijk partners als het VK, Japan, Turkije, Canada en anderen.

Beëindiging
De minister-president reist deze dagen naar verschillende beraden over Europese veiligheid, de toekomst voor Oekraïne en de steun áán Oekraïne. De Europese Raad benadrukt de urgentie van steun aan Oekraïne. Nederland steunt het voornemen om sneller te leveren en roept EU-lidstaten ook op hun steun te intensiveren en versnellen. Twee vragen:

  • Wat betekent dit voor onze steun? Waar ziet de minister-president de mogelijkheid om zelf te intensiveren of te versnellen naast de terechte oproepen aan anderen?
  • Specifiek vraag ik of de financiering voor de verschillende capability coalitions op orde is voor de langere termijn.

De SGP blijft herhalen dat het niet zonder Oekraïne kan. Een gesprek over oorlog, vrede en soevereiniteit kan niet besproken worden zonder hen aan tafel te hebben. Wij willen vrede en een einde aan de oorlog, maar alleen met een sterke positie voor Oekraïne en goede veiligheidsgaranties.