Oekraïne lijdt en Rusland provoceert

De Tweede Kame debatteerde op donderdag 11 september over de ontwikkelingen rondom de onderhandeling over de oorlog in Oekraïne. Namens de SGP nam fractievoorzitter Stoffer het woord. Zijn bijdrage aan het debat is hieronder te lezen.

Waar gaat dit heen? Spionagedrones vlogen boven Duitse marineschepen, kazernes en spoorlijnen. Inmiddels kwamen aanvalsdrones zelfs voorbij Warschau. Veel waardering voor de inzet van onze F-35-piloten daarbij. Het lijkt bewuste provocatie van Rusland. Zodra onderzoek dit bevestigd, is een beheerste, maar krachtige reactie nodig. Goed als NAVO-landen spoedoverleg voeren. Als Rusland verdeeldheid wil zaaien, laat het dan versterkte samenwerking oogsten. Tegelijkertijd moet de toonzetting passen bij de tegenreactie die we kunnen waarmaken. Onnodig escaleren is onverstandig.
Graag hoor ik de inzet van het kabinet. Het onderstreept het belang van versterkte, collectieve luchtverdediging. We moeten zij aan zij staan met Polen en de Baltische staten.

Oekraïne
Ondertussen verliezen dagelijks honderden Oekraïense militairen en burgers het leven. Huiveringwekkend. Oekraïne heeft blijvend onze steun nodig. Graag spreek ik ook mijn waardering uit voor de kerkelijke en maatschappelijke organisaties die hulpgoederen leveren aan Oekraïense stadjes en dorpen. Niet zonder risico’s, maar het zijn voor de Oekraïners wel lichtpuntjes in de duisternis.

Gesprekken over een vredesakkoord en toekomstige veiligheidsgaranties mogen niet afleiden van de inzet die nu nodig is. We willen alleen een bestand met instemming van Oekraïne.

Rusland is helaas nog lang niet zover. Europese landen hebben nog niet de militaire capaciteit om een volwaardige vredesmacht of zoiets te leveren.
Immers, als je dit doet, moet je het goed doen, met voldoende capaciteit, harde garanties en duidelijk mandaat. Kunnen we ook echt rekenen op Amerikaanse veiligheidsgaranties? Die gesprekken moeten gevoerd worden. We willen niets liever dan dat de wapens zwijgen en Oekraïners veilig kunnen leven. Maar ik pleit wel voor realisme.

• Gaat de premier geen beloftes doen die hij niet kan waarmaken? 

Een besluit over een wapenstilstand of bestand is aan Rusland en Oekraïne. De harde realiteit is dat Rusland een uitputtingsoorlog is begonnen en voorlopig niet van zins is die op te geven. Onze inzet moet nu vooral zijn om de uitvoeringskracht van Oekraïne verder te ondersteunen, die van Rusland te verzwakken, en onze weerbaarheid en defensiemacht te versterken.

Concrete inzet
In dit verband enkele concrete vragen. Duitsland wil zijn langeafstandsraket Taurus volgens mij nog niet naar Oekraïne sturen.

• Dringt de premier bij Merz aan op het snel beschikbaar stellen van deze langeafstandsraket?

Zeker nu. We moeten met Europees geld Amerikaanse wapens kopen. Voor zover ik weet willen Frankrijk en Italië nog niet. Hoe gaan we hen zover krijgen? De Europese gelden vanuit onder meer Nederland zijn vooral incidenteel. Dat geeft Oekraïne weinig zekerheid voor de wat langere termijn.

• Ziet het kabinet mogelijkheden voor een vorm van meerjarige programmering
• Bevroren Russische tegoeden zouden goed gebruikt kunnen worden voor wapenfinanciering. Hongarije ligt echter dwars. Wat is de inzet op dit punt?
• Met sancties win je geen oorlog, maar verzwak je wel de tegenstander. Steunt Nederland verdere aanscherpingen?

Belangrijk is ook effectieve handhaving, en de aanpak van schaduwtankers.

• Krijgen betrokken diensten, zoals Kustwacht en Douane, meer middelen hiervoor?
• Hoe beoordeelt het kabinet de Amerikaanse oproep voor handelsmaatregelen richting landen die Russische olie en gas importeren?
• Rusland voert de hybride oorlogvoering op. Wat zetten wij daar tegenover?

VS/NAVO
We moeten Amerika zoveel mogelijk aan onze zijde houden en in NAVO-verband optreden. Churchill heeft ooit gezegd: 'Je kunt erop rekenen dat Amerikanen het juiste doen nadat ze alle andere mogelijke alternatieven hebben uitgeput.' We hebben onze defensie helaas zo ontmanteld dat we weinig anders kunnen dan hierop te rekenen.

Slot
Afrondend. Oekraïne lijdt. De geopolitieke spanning stijgt. Waar gaat dit heen?
Afgelopen dinsdag lazen we bij onze fractievergadering in het Psalmenboek over God, ‘Die het bruisen van de zeeën stilt, het bruisen van haar golven en het rumoer der volken’, Psalm 65. Dat blijft onze hoop en ons gebed.